MAZOWIECKA JEDNOSTKA WDRAŻANIA PROGRAMÓW UNIJNYCH

Mazowiecka Jednostka Wdrażania Programów Unijnych (MJWPU) w związku z ogłoszeniem konkursu nr 1/POKL/6.2/2012 ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego na składanie wniosków o dofinansowanie projektów w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013, Priorytetu VI „Rynek pracy otwarty dla wszystkich”, Działania 6.2 „Wsparcie oraz promocja przedsiębiorczości i samozatrudnienia” przedstawia najczęściej zadawane pytania i odpowiedzi:

1. Kto może składać wniosek o dofinansowanie projektu w ramach konkursu?

Podmiotami uprawnionymi do ubiegania się o dofinansowanie projektu są podmioty zarządzające instrumentami inżynierii finansowej w rozumieniu § 2 rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 15 grudnia 2010 r. w sprawie udzielania pomocy publicznej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (Dz. U. z 2010 r. Nr 239, poz. 1598, z późn. zm.), w szczególności:

• banki krajowe, banki zagraniczne, instytucje kredytowe lub instytucje finansowe,

• banki spółdzielcze w rozumieniu ustawy z dnia 7 grudnia 2000 r. o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających,

• podmioty, które nie działają w celu osiągnięcia zysku lub przeznaczają zyski na cele statutowe służące tworzeniu korzystnych warunków dla rozwoju przedsiębiorczości przez udzielanie pożyczek,

• konsorcja powyższych podmiotów,

O dofinansowanie mogą występować w/w podmioty z wyłączeniem podmiotów określonych w art. 207 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. 2009 r. Nr 157, poz. 1240), tj. podmiotów, które w ciągu 3 ostatnich lat dopuściły się wykorzystania środków publicznych niezgodnie z przeznaczeniem, wykorzystania z naruszeniem właściwych procedur lub pobrania ich nienależnie lub w nadmiernej wysokości.

2. Czy beneficjent jest tylko pośrednikiem-dystrybutorem czy de facto jest pożyczkodawcą?

Beneficjent jest tylko pośrednikiem-dystrybutorem. W SZOP dla Działania 6.2 wskazano beneficjentów jako pośredników finansowych w formie zamkniętego katalogu instytucji finansowych i innych zajmujących się działalnością pożyczkową z zastrzeżeniem prowadzenia działalności non profit. Forma prawna funkcjonowania danego pośrednika jest podstawą do stosowania przez niego określonych przepisów prawa.
W Zasadach wdrażania instrumentów inżynierii finansowej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Roz. 3. Zasady wdrażania instrumentów inżynierii finansowej w ramach działania 6.2 PO KL szczegółowo określono zadania pośrednika finansowego, do którego należy przede wszystkim
„(…) Dystrybucja pożyczek zgodnie z przyjętymi zasadami, w tym m.in. ze strategią inwestycyjną, dokonywanie oceny wniosku pożyczkowego oraz monitorowanie prawidłowości spłaty pożyczki, na podstawie opracowanego przez Pośrednika finansowego regulaminu pożyczkowego ( w przypadku, gdy Pośrednik finansowy prowadzi kilka funduszy, fundusz w ramach projektu Działania 6.2 PO KL musi posiadać swój własny, odrębny regulamin). Postanowienia regulaminu muszą być zgodne z zasadami umowy o dofinansowanie projektu oraz z zasadami określonymi w niniejszym dokumencie. Projekt regulaminu powinien być przedstawiany do akceptacji IP/IP2 przez Pośrednika finansowego po podpisaniu umowy o dofinansowanie projektu (treść regulaminu może być przedmiotem negocjacji).
Minimalny zakres regulaminu opracowanego przez Pośrednika finansowego powinien zawierać co najmniej następujące elementy:
1) tryb aplikacji i oceny;
2) przeznaczenie pożyczki;
3) oprocentowanie;
4) tryb wypłacania pożyczki;
5) kwota i okres umowy pożyczki;
6) zabezpieczenie umowy pożyczki;
7) procedury dotyczące zmian przeznaczenia pożyczki, oprocentowania pożyczki oraz umowy
pożyczki;
8) procedury dotyczące spłaty pożyczki, w tym udzielania karencji oraz monitorowania spłaty
pożyczki;
9) procedury dotyczące windykacji i wpisywania utraconych pożyczek w straty;
10) wzór umowy pożyczki.
Ww. regulamin może zawierać odwołania do procedur lub ich odpowiednich części obowiązujących u Pośrednika finansowego, przy czym w takim przypadku ww. procedury stanowią integralną część regulaminu i powinny być przedstawiane do akceptacji IP/IP2 przez Pośrednika finansowego po podpisaniu umowy o dofinansowanie projektu”.

Należy pamiętać, że odwołania do procedur i regulaminów obowiązujących u pośrednika nie mogą powodować żadnych dodatkowych kosztów dla uczestnika projektu,

3. Rachunek bankowy – czy wyodrębnione rachunki bankowe przeznaczone na obsługę funduszu pożyczkowego oraz finansowanie kosztów szkoleń i doradztwa, Beneficjent ( jeśli będzie to np. bank) może prowadzić u siebie?

Nie ma przeciwwskazań uruchomienia konta bankowego dla projektu, w tym dla konta dla funduszu pożyczkowego i konta dla wsparcia szkoleniowo-doradczego u Beneficjenta-pośrednika, z zastrzeżeniem, że występowanie kosztów obsługi tych rachunków bankowych w kosztach działalności finansowej będą podlegały szczegółowej weryfikacji, bądź nie będą występowały.

4. Czy oddzielną dla funduszu pożyczkowego księgowość można prowadzić w systemie księgowym używanym u Beneficjenta?

Zgodnie z pkt. 3.1.1. Obowiązek prowadzenia wyodrębnionej ewidencji wydatków przez beneficjentów Zasad finansowania Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki
„(…)Przepisy art. 60 lit. d) rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r ustanawiającego przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylające rozporządzenie (WE) nr1260/1999 (Dz. U. L. 210z 31.07.2006, str. 25) wprowadzają wymóg, aby beneficjenci oraz inne podmioty uczestniczące w realizacji projektów utrzymywały odrębny system księgowy albo odpowiedni kod księgowy dla wszystkich transakcji związanych z danym projektem. Konieczność prowadzenia wyodrębnionej ewidencji wydatków jest warunkiem zawartym w umowie/decyzji o dofinansowanie projektu w ramach PO KL (w przypadku projektów systemowych w Poddziałaniu 6.1.3 i w Podziałaniu 7.1.1 i 7.1.2 – w umowie ramowej).
Ze względu na rodzaj prowadzonej ewidencji i możliwość jej wykorzystania dla zapewnienia odrębnego ujęcia transakcji związanych z projektem, beneficjentów w ramach PO KL można podzielić na 2 grupy:
1) beneficjentów prowadzących pełną księgowość;
2) pozostałych beneficjentów nie prowadzących pełnej księgowości.
W przypadku pierwszej grupy wymóg zapewnienia odrębnego systemu księgowego albo odpowiedniego kodu księgowego oznacza prowadzenie odrębnej ewidencji księgowej nie zaś odrębnych ksiąg rachunkowych. Jednostka może tego dokonać poprzez odpowiednie zmiany w polityce rachunkowości polegające na: wprowadzeniu dodatkowych rejestrów dokumentów księgowych, kont syntetycznych, analitycznych i pozabilansowych, pozwalających na wyodrębnienie operacji związanych z danym projektem, w układzie umożliwiającym uzyskanie informacji wymaganych w zakresie sprawozdawczości finansowej projektu i kontroli, określone przez IZ PO KL w załączniku do Umowy o dofinansowanie projektu w ramach PO KL. Beneficjent prowadzący wyodrębnioną ewidencję księgową projektu spełniającą wymienione kryteria załącza do wniosku beneficjenta o płatność zestawienie z komputerowego systemu księgowego; lub wprowadzeniu wyodrębnionego kodu księgowego dla wszystkich transakcji związanych z danym projektem. Wyodrębniony kod księgowy oznacza odpowiedni symbol, numer, wyróżnik stosowany przy rejestracji, ewidencji lub oznaczeniu dokumentu, który umożliwia sporządzanie zestawienia lub rejestru dowodów księgowych w określonym przedziale czasowym ujmujących wszystkie operacje związane z projektem oraz obejmujących przynajmniej następujący zakres danych: nr dokumentu źródłowego, nr ewidencyjny lub księgowy dokumentu, datę wystawienia dokumentu, kwotę brutto, netto dokumentu, kwota kwalifikowalna dotycząca projektu. Beneficjent stosując rozwiązanie polegające na wprowadzeniu kodu księgowego zobowiązany jest przy składaniu wniosku o płatność do sporządzania techniką komputerową w postaci arkusza kalkulacyjnego (oraz załączania wydruku) Zestawienia dokumentów potwierdzających poniesione wydatki objęte wnioskiem”.

W związku z powyższym, nie ma przeciwwskazań do wydzielenia w systemie księgowym używanym przez pośrednika/bank części na potrzeby księgowej obsługi projektu z zastrzeżeniem zapewnienia warunków o których mowa wyżej.

5. Grupa docelowa – czy osoba wpisana do ewidencji dużo wcześniej (przed 12 miesiącami poprzedzającymi aplikację), a nie prowadząca działalności może ubiegać się o pożyczkę?

Fakt prowadzenia działalności gospodarczej przez uczestnika projektu w okresie wcześniejszym niż 12 miesięcy przed ubieganiem się o pożyczkę nie ma znaczenia dla udzielenia uczestnikowi przedmiotowego wsparcia. Zupełnie inaczej traktowana będzie kwestia posiadania wpisu, ale nie prowadzenia działalności gospodarczej faktycznie przez potencjalnego uczestnika projekt , a mianowicie
Zgodnie z rozdz. 3 punkt 3.1.3. Zasad wdrażania instrumentów inżynierii finansowej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki uczestnikiem projektu może być wyłącznie osoba fizyczna, która w dniu rekrutacji do projektu nie prowadziła zarejestrowanej działalności gospodarczej. W przypisie 6 dodano wyjaśnienie, iż :
(…)Z możliwości udziału w projekcie wyłączone są osoby zarejestrowane w Ewidencji Działalności Gospodarczej, Krajowym Rejestrze Sądowym, Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej lub prowadzących działalność gospodarczą na podstawie odrębnych przepisów w okresie 12 miesięcy poprzedzających dzień przystąpienia do projektu.
Powyższy przypis odsyła do zapisów zawartych w § 32 pkt.2 Rozporządzeniu Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 15 grudnia 2010 r. w sprawie udzielania pomocy publicznej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (Dz.U. z 2010 r. Nr 239, poz. 1598 z późn. zm.), a mianowicie pomoc de minimis może być udzielona między innymi na „(…) uzyskanie środków finansowych na rozwój przedsiębiorczości przez beneficjentów pomocy, z wyłączeniem podmiotów, które w okresie 12 miesięcy poprzedzających dzień przystąpienia do projektu posiadały wpis do rejestru Ewidencji Działalności Gospodarczej, były zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Sądowym lub prowadziły działalność gospodarczą na podstawie odrębnych przepisów” .
Biorąc pod uwagę brzmienie powyższego przepisu należy wskazać, że fakt prowadzenia, bądź nieprowadzenia działalności podlegających rejestracji w Ewidencji Działalności Gospodarczej lub w Krajowym Rejestrze Sądowym nie jest istotny dla udziału w projekcie, bowiem samo posiadanie wpisu wyłącza beneficjenta pomocy publicznej z jej otrzymania, a co zatem idzie i z możliwości otrzymania przedmiotowego wsparcia w ramach projektów finansowanych przez PO KL. W przypadku działalności prowadzonej w oparciu o odrębne przepisy na pośredniku finansowym spoczywa obowiązek weryfikacji dokumentów zgodnie z regulaminem udzielania przedmiotowego wsparcia dla realizowanego projektu. Należy podkreślić konieczność podpisania przez uczestnika projektu stosownej Deklaracji uczestnictwa w projekcie potwierdzającej między innymi spełnienia warunków kwalifikowalności.

6. Czy dodatkowe prowizje i opłaty dla produktów np. rachunek bankowy, karta płatnicza, Home banking wykorzystywanych jako narzędzia dla klienta do wykorzystania, stanowią przychody Beneficjenta?

Fakt uzyskania przez uczestnika wsparcia w ramach projektu, którego pośrednikiem jest np. bank, nie może wiązać się z automatyczną koniecznością uruchomienia w tym banku (u pośrednika) rachunku bankowego. Jedynym kosztem uzyskania pożyczki jest koszt jej oprocentowania, chyba że zachodzi konieczność ustanowienia zabezpieczenia umowy pożyczki, która wiąże się z poniesieniem kosztów. Pośrednik finansowy nie ma prawa pobierania od pożyczkobiorcy żadnych innych opłat i prowizji poza ściśle określonym oprocentowaniem pożyczki zgodnie z pkt. 3.5 Zasad wdrażania instrumentów inżynierii finansowej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki.
Kwestie zawarcia na zasadach komercyjnych z pośrednikiem/bankiem przez uczestnika np. umowy o rachunek bankowy i wiążące się z tym opłaty finansowe nie podlegają uregulowaniu w przywołanych zasadach. Przychody uzyskane przez Pośrednika z racji nawiązania komercyjnej, poza projektowej współpracy z uczestnikiem projektu nie podlegają właściwości IP.
Pamiętać jednak należy, że niedopuszczalne jest warunkowanie udzielenia wsparcia koniecznością zawarcia umowy o rachunek bankowy lub innych produktów u Pośrednika.

7. Kto ponosi koszty zabezpieczenia pożyczki - Beneficjent, czy pożyczkobiorca?

Koszt zabezpieczenia pożyczki ponosi pożyczkobiorca ( uczestnik projektu) zgodnie z pkt. 3.5 Zasad wdrażania instrumentów inżynierii finansowej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki.

8. Czy do kosztów kwalifikowanych może należeć zakup systemu scoringowego (monitorującego) do sporządzania sprawozdań?

Koszt zakupu programu scoringowego (monitorującego) może byś ujęty jako koszt kwalifikowany związany z majątkiem, jako amortyzacja zakupionego z własnych środków sprzętu lub wartości niematerialnych i prawnych niezbędnych w prawidłowej realizacji projektu, oczywiście pod warunkiem wykazania go w budżecie we wniosku o dofinansowanie projektu i tylko w okresie realizacji projektu i monitorowania.

9. Co należy rozumieć przez odpowiedni potencjał finansowy Projektodawcy ?

W punkcie 3.6 wniosku o dofinansowanie projektu Projektodawca powinien przedstawić informacje potwierdzające potencjał finansowy jego i ewentualnych partnerów (o ile budżet projektu uwzględnia wydatki partnera) do realizacji projektu, dotyczące wysokości rocznego obrotu projektodawcy i partnerów. Zgodnie z jednym z ogólnych kryteriów formalnych wyboru projektów obowiązujących w ramach PO KL łączny roczny obrót projektodawcy i partnerów (o ile budżet projektu uwzględnia wydatki partnera) musi być równy lub wyższy od rocznych wydatków w projekcie.
Ocena potencjału finansowego dokonywana jest w kontekście planowanych rocznych wydatków w projekcie (zgodnie z budżetem projektu). Polega ona na porównaniu rocznego poziomu wydatków z rocznymi obrotami projektodawcy albo – w przypadku projektów partnerskich – z rocznymi łącznymi obrotami projektodawcy i partnerów (o ile budżet projektu uwzględnia wydatki partnera) za poprzedni zamknięty rok obrotowy. W przypadku, gdy projekt trwa dłużej niż jeden rok kalendarzowy (12 miesięcy) należy wartość obrotów odnieść do roku realizacji projektu, w którym wartość planowanych wydatków jest najwyższa. W sytuacji, gdy podmiot ubiegający się o dofinansowanie (lub jego partner) funkcjonuje krócej niż rok, jako obrót powinien on wskazać wartość właściwą dla typu podmiotu (jedną z trzech opisanych poniżej) odnoszącą się do okresu liczonego od rozpoczęcia przez niego działalności do momentu zamknięcia roku obrotowego, w którym tę działalność rozpoczął. Oznacza to, że podczas oceny potencjału finansowego nie można pominąć obrotu podmiotu, który, mimo że funkcjonuje krócej niż rok, wykazał dane za zamknięty rok obrotowy i którego wydatki ujęto w budżecie. Nie jest bowiem konieczne, aby okres, którego te dane dotyczą trwał pełnych 12 miesięcy. Istotne jest natomiast, aby kończył się on w momencie zamknięcia roku obrotowego podmiotu. Ponadto, podczas weryfikacji spełnienia kryterium finansowego nie jest możliwe stosowanie proporcji – tzn. w przypadku, gdy beneficjent wykazuje obrót za okres krótszy niż rok, należy go odnieść zawsze do pełnej wartości wydatków w roku, gdy są one najwyższe. Analogicznie należy postąpić w sytuacji, w której najwyższa wartość wydatków pojawia się w roku, w którym projekt realizowany jest krócej niż 12 miesięcy. W tym przypadku, do wartości wydatków odnosi się wykazany przez uprawnione do tego podmioty (tzn. te, których wydatki ujęto w budżecie) obrót w pełnej wysokości.
W przypadku projektów, w których udzielane jest wsparcie zwrotne w postaci pożyczek jako obrót należy rozumieć kwotę kapitału pożyczkowego i poręczeniowego, jakim dysponowali projektodawca i partnerzy w poprzednim zamkniętym roku obrotowym.

10. Czy oprocentowanie preferencyjne mikropożyczek powinno wynosić 8,91%?

Zgodnie z Rozdziałem Oprocentowanie Zasad wdrażania instrumentów inżynierii finansowej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki:
Oprocentowanie preferencyjne jest ustalane przez Pośrednika finansowego w regulaminie pożyczkowym na poziomie poniżej stopy referencyjnej obliczanej przy zastosowaniu obowiązującej stopy bazowej (od 01.01.2012 stopa bazowa dla Polski wynosi 4,91%) oraz marży wyrażonej w punktach bazowych ustalonej w oparciu o Komunikat Komisji Europejskiej w sprawie zmiany metody ustalania stóp referencyjnych i dyskontowych (Dz. Urz. UE C 14 z 19.1.2008 r., str. 6).
Wysokość marży ustalana jest w oparciu o dwa kryteria: tzw. rating (ocenę kondycji ekonomiczno-finansowej przedsiębiorstwa) oraz poziom zabezpieczeń. W przypadku nowoutworzonych przedsiębiorców, nie posiadających historii kredytowej, poziom zastosowanej marży stanowi nie mniej niż 400 p.b. A zatem, oprocentowanie preferencyjne zastosowane przez Pośrednika finansowego powinno kształtować się na poziomie poniżej 8,91% (4,91% + 400 p.b.).

11. Czy pośrednik finansowy ponosi odpowiedzialność finansową za straty w kapitale pożyczkowym w związku z niespłaceniem i nieskuteczną windykacja pożyczki ?

Co do zasady, straty w kapitale pożyczkowym w związku z niespłaceniem i nieskuteczną windykacją pożyczki uszczuplają kapitał pożyczkowy przekazany Pośrednikowi finansowemu. Pośrednik finansowy ma obowiązek przedstawienia po zawarciu umowy o dofinansowanie projektu szczegółowych procedur oceny, monitoringu i zabezpieczenia pożyczki. Procedury te stanowią część regulaminu pożyczkowego i są akceptowane przez IP/IP2.
Odpowiedzialność kapitałowa Pośrednika finansowego ogranicza się do sytuacji udzielenia pożyczki niezgodnie z przyjętymi procedurami oceny lub naruszenia zasad monitoringu albo przyjęcia niezgodnie z regulaminem zabezpieczeń. IP/IP2 ma prawo dokonania szczegółowej analizy procedur zastosowanych w odniesieniu do każdej pożyczki, która została postawiona w stan natychmiastowej wymagalności (została wypowiedziana umowa pożyczki). W przypadku stwierdzenia naruszenia procedur określonych w regulaminie udzielania pożyczek przez Pośrednika finansowego, IP/IP2 ma prawo zażądania stosownego uzupełnienia kapitału pożyczkowego ze środków własnych Pośrednika. W takim przypadku ewentualna skuteczna windykacja zasilać będzie środki własne Pośrednika.
W odniesieniu do pożyczek, których część lub całość została bezpowrotnie utracona („wpisana w straty”) analiza taka staje się obowiązkiem IP/IP2. Warunkiem wpisania pożyczki w straty jest decyzja Pośrednika finansowego, która powinna być przedkładana do IP/IP2. W przypadku braku sprzeciwu w terminie nie dłuższym niż 30 dni uznaje się, iż decyzja uzyskała zgodę IP/IP2.

12. Czy w ramach projektu można zawierać partnerstwo?

Tak. W ramach partnerstwa projektodawca i partner mogą podzielić się zaplanowanymi zadaniami i obowiązkami (np. rekrutacja do projektu, organizacja szkoleń). Jednakże należy pamiętać, iż za całość realizacji projektu dofinansowanego w ramach umowy zawartej z IP PO KL odpowiada projektodawca. Zawarte partnerstwo musi być realizowane zgodnie z dokumentem Zakres realizacji projektów partnerskich określony przez Instytucję Zarządzającą Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki.

13. Czy można skorzystać ze wsparcia w ramach Działania 6.2 PO KL (mikropożyczki) jeśli korzystało się z innych środków publicznych ?

Zgodnie z zapisami SZOP PO KL osoba ubiegająca się o pożyczkę w ramach Działania 6.2 PO KL w momencie przystępowania do projektu nie może korzystać z innych środków publicznych, w tym zwłaszcza ze środków Funduszu Pracy, PEFRON oraz środków oferowanych w ramach PO KL na pokrycie tych samych wydatków związanych z podjęciem oraz prowadzeniem działalności gospodarczej bądź też założeniem spółdzielni lub spółdzielni socjalnej. A zatem nie jest dopuszczalna sytuacja, w której uczestnik projektu, uzyskał np. dotacje z powiatowego urzędu pracy na zakup wyposażenia planowanej działalności gospodarczej, ubiega się o pożyczkę w ramach Działania 6.2 POKL na zakup środków obrotowych w ramach realizowanego projektu.

14. Czy każdy projekt powinien zakładać jako obszar realizacji całe województwo ?

Tak, każdy projekt powinien obejmować swoim obszarem całe województwo. Zgodnie z pkt. 3.2 Instrukcji wypełniania wniosku o dofinansowanie projektu inżynierii finansowej w ramach Działania 6.2 PO KL ( załącznik 2A Zasad wdrażania instrumentów inżynierii finansowej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki ) - W przypadku projektów inżynierii finansowej Projektodawca powinien przedstawić wiarygodną (znajdującą potwierdzenie w wynikach przeprowadzonej na potrzeby projektu analizy) strategię dotarcia z ofertą wsparcia pożyczkowego do grupy docelowej/grup docelowych z terenu całego województwa wskazanego jako obszar realizacji projektu. W szczególności projektodawca
przedstawia koncepcję budowy sieci dystrybucji pożyczek albo wskazuje podmioty współpracujące z nim w tym zakresie. Powyższe podejście ma na celu wskazanie sposobów dotarcia do jak największej liczby uczestników/uczestniczek projektu.