Spółdzielnia socjalna to ogromna szansa dla osób zaliczanych do grup defaworyzowanych. Jest to propozycja skierowana przede wszystkim do osób bezrobotnych, bezdomnych, uzależnionych, chorych psychicznie, uchodźców czy osób niepełnosprawnych, a które z różnych względów nie chcą lub nie są w stanie samodzielnie podejmować działalności gospodarczej. Chcą natomiast podjąć i zaangażować się we wspólne działania gospodarcze, rozłożyć i ograniczyć ryzyko prowadzenia własnego biznesu, realizując również cele społeczne.
Inicjatywa powstania spółdzielni socjalnej, jako modelu podmiotu ekonomii społecznej, to z reguły realizacja potrzeb zatrudnieniowych osób tworzących spółdzielnie, przy instytucjonalnym wsparciu organizacji pozarządowych, samorządu, służb zatrudnienia, instytucji pomocy społecznej. Wybór charakteru działalności gospodarczej w większości spółdzielni socjalnych jest podyktowany umiejętnościami, jakimi dysponują założyciele i pracownicy spółdzielni. To, czym głównie spółdzielnie socjalne różnią się od podmiotów komercyjnych, to bardzo silne ukierunkowanie swojej działalności na realizację celów społecznych. Funkcjonowanie spółdzielni socjalnej nie jest podporządkowane w nadrzędnym stopniu kryteriom zyskowności, efektywności ekonomicznej i konkurencyjności. Działalność spółdzielni ma charakter innowacyjny, ponieważ potrafi pogodzić bardzo odmienne i z pozoru sprzeczne cele takie jak: zysk i działalność rynkowa a wsparcie grup zagrożonych wykluczeniem społecznym. Tym samym, działalność spółdzielni socjalnej opiera się na wspólnym prowadzeniu przedsiębiorstwa przy równoczesnym włączeniu spółdzielców w życie społeczne i zawodowe, odbudowanie ich umiejętności tworzenia i podtrzymywania relacji zarówno w pracy, rodzinie, jak i w społeczności lokalnej.
O szczególnym charakterze spółdzielni socjalnej decydują:
- typ osób, które mogą założyć spółdzielnię,
- osobista praca członków jako podstawa działalności spółdzielni,
- cele społeczne tj.: społeczna i zawodowa reintegracja członków (definiowana przez art. 2 ust. 2 ustawy o spółdzielniach socjalnych jako „odbudowywanie i podtrzymywanie umiejętności uczestniczenia w życiu społeczności lokalnej i pełnienia ról społecznych w miejscu pracy, zamieszkania lub pobytu oraz odbudowywanie i podtrzymywanie zdolności do samodzielnego świadczenia pracy na rynku pracy”).
Spółdzielnia socjalna podlega tym samym przepisom co przedsiębiorstwa, m.in. prawu pracy, ustawie o rachunkowości, prawu podatkowemu, itd. Prowadzi działalność gospodarczą na zasadach rachunku ekonomicznego i za swoje zobowiązania odpowiada całym majątkiem.
Źródła finansowania działalności spółdzielni socjalnej
W funkcjonowaniu każdego przedsiębiorstwa niezmiernie ważna jest kwestia pozyskania źródeł finansowania działalności gospodarczej (zapewnienie środków na zatrudnienie pracowników, zakup sprzętu i maszyn, kupno lub wynajem lokalu). Jest to szczególnie istotne na początku istnienia przedsiębiorstwa, kiedy firma nie ma jeszcze stałych odbiorców usług czy produktów, nie ma wyrobionej i ugruntowanej marki i pozycji na rynku.
Spółdzielnia socjalna może uzyskać pomoc finansową ze strony państwa lub ze środków unijnych.
Informacji w zakresie możliwości dofinansowania utworzenia spółdzielni socjalnych udzielają:
Spółdzielnie socjalne mogą skorzystać ze środków unijnych w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki wdrażanego przez Mazowiecką Jednostkę Wdrażania Programów Unijnych. W tym celu należy skontaktować się z podmiotami realizującymi projekty, w ramach których utworzenie/wsparcie spółdzielni socjalnej jest możliwe. Lista ww. podmiotów znajduje się w linku poniżej.
Do pobrania:
Więcej informacji:
Publikacja Wojewódzkiego Urzędu Pracy pt. „Spółdzielnia socjalna jako forma działalności gospodarczej”.
(pobierz broszurę)
Źródło: Wojewódzki Urząd Pracy w Warszawie.